Ολλανδικα - τελικα χρειαζονται ή μπορουμε και χωρις αυτα;

Μία από τις πιο συχνές απορίες των Ελλήνων που σκέφτονται να μεταναστεύσουν στην Ολλανδία είναι το κατά πόσο η γνώση της ολλανδικής γλώσσας είναι απαραίτητη ή όχι. Η αλήθεια είναι πως κι εμείς είχαμε κάποτε την ίδια απορία.

Φίλοι και γνωστοί, οι οποίοι είχαν ήδη μεταναστεύσει στην Ολλανδία, διαβεβαίωναν πως η πολύ καλή γνώση της αγγλικής γλώσσας είναι αρκετή, όχι μόνο για να ζήσεις, αλλά και για να βρεις δουλειά στην Ολλανδία. Και όντως έτσι ήταν, μέχρι πριν λίγα χρόνια και ιδιαίτερα αν ζούσες στο Άμστερνταμ. Όμως οι καιροί αλλάζουν και οι προσδοκίες διαψεύδονται.

Πράγματι, η επιβίωση στις Κάτω Χώρες είναι εφικτή χωρίς τη γνώση ολλανδικών, χωρίς αυτό όμως ν᾽αποτελεί κανόνα για όλες τις περιπτώσεις. Κι έπειτα υπάρχει και το ερώτημα «Τί είδους πολίτης θέλω να είμαι»;

Εργασία: Απόφοιτοι πληροφορικής, οικονομικών επιστημών, λογιστικής, μάναντζμεντ, μάρκετινγκ είναι πολύ πιθανό να καταφέρουν να βρουν εργασία στα αγγλικά, με καλό μισθό, σε κάποια πολυεθνική εταιρία ή ολλανδική εταιρία που χρησιμοποιεί τα αγγλικά ως βασική γλώσσα. Βέβαια καθώς η ζήτηση τα τελευταία χρόνια αυξάνεται με ταχύτατους ρυθμούς και στρατιές ανέργων ευρωπαίων κατευθύνονται στην Ολλανδία για να βρουν δουλειά, ακόμη και όσοι έχουν ειδικευτεί σε έναν από τους παραπάνω τομείς, μπορεί να δυσκολευτούν να βρουν εργασία. Αυτοί που κατέχουν τις καλές θέσεις σε πολυεθνικές και σε εταιρίες όπου μιλούν αγγλικά, δεν μετακινούνται όπως παλιότερα, λόγω της αβεβαιότητας που επικρατεί γενικώς. Η κινητικότητα έχει μειωθεί αισθητά και παράλληλα ζητούνται ολλανδικά ακόμα και σε δουλειές όπου η βασική γλώσσα επικοινωνίας είναι η αγγλική. Έχει διαπιστωθεί ότι τα ολλανδικά ζητούνται μερικές φορές, ενώ δεν είναι απολύτως απαραίτητα στην άσκηση τω καθημερινων καθηκόντων, μόνο και μόνο για να περιορίσουν τις αιτήσεις και να ανεβάσουν τον ανταγωνισμό.

Διαθέσιμες δουλειές που μπορείς να κάνεις στα αγγλικά ή στη γλώσσα σου, είναι κυρίως οι δουλειές στην Εξυπηρέτηση Πελατών ή δουλειές για τις οποίες δεν χρειάζεσαι εξειδίκευση. Όσο αφορά τις δουλειές του ποδαριού ή αλλιώς τις δουλειές που όλοι λίγο πολύ θα αναγκαστούμε να κάνουμε μέχρι να βρεθεί κάτι καλύτερο ή κάτι στον τομέα μας, οι επιλογές είναι αρκετά συγκεκριμένες. Οι περισσότεροι οι οποίοι δεν μιλούν ολλανδικά καταλήγουν να εργάζονται ως λαντζιέρηδες, καθαριστές, πωλητές ή σερβιτόροι.

Βέβαια πολλά εξαρτώνται και από την πόλη στην οποία επιλέγει κανείς να πάει. Όσο πιο μικρή είναι η πόλη, τόσο πιο δύσκολο είναι να βρει κανείς δουλειά χωρίς να μιλάει ολλανδικά. Επιπλέον, στο βόρειο τμήμα της Ολλανδίας είναι ακόμη πιο σπάνιες οι δουλειές χωρίς ολλανδικά, συγκριτικά με το κεντρικό ή το νότιο τμήμα της χώρας.

Επίσης, επειδή πολλοί φοιτητές αναζητούν εργασία προκειμένου να καλύψουν τα έξοδά τους, οι πρόχειρες δουλειές στα αγγλικά είναι αρκετά περιζήτητες!

Kαθημερινότητα: Στο δρόμο ή στα μαγαζιά, τα ολλανδικά δεν είναι απολύτως απαραίτητα, καθώς οι περισσότεροι Ολλανδοί είναι σε θέση να μιλήσουν τα βασικά αγγλικά, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει πως μιλούν όλοι ή μιλούν σωστά αγγλικά. Στη λαϊκή αγορά για παράδειγμα θα βρεις και λαϊκάρηδες που είναι από Τουρκία ή Μαρόκο. Αυτοί συμβαίνει να μην μιλούν ή να μην θέλουν να μιλήσουν αγγλικά. Και σε κάθε περίπτωση, αν μιλήσεις ολλανδικά κερδίζεις πόντους στο παζάρεμα και εξυπηρετήσαι καλύτερα και ποιοτικότερα. Αν χρησιμοποιείς μόνο αγγλικά, τότε συγκατελέγεσαι στους τουρίστες ή στους προσωρινούς κατοίκους/έξπατς και τότε είναι πιθανό να σε αντιμετωπίσουν με αδιαφορία και να μην σε φροντίσουν όπως θα φρόντιζαν έναν ντόπιο, έναν μόνιμο κάτοικο που ξέρουν πως μπορεί να τον έχουν σταθερό πελάτη για πολύ καιρό.

Φυσικά, με σύμμαχο την τεχνολογία μπορεί κανείς να βρει τα πάντα. Στο σούπερ-μάρκετ, για παράδειγμα, όλα αναγράφονται στα ολλανδικά επάνω στις συσκευασίες των προϊόντων, παρόλαυτα με τη βοήθεια των smartphones ακόμα και αυτό δεν αποτελεί πρόβλημα.

Επίσης, στα εστιατόρια και στις καφετέριες οι κατάλογοι είναι διαθέσιμοι και στις δύο γλώσσες, στις περισσότερες τουλάχιστον περιπτώσεις.Κι εδώ πάλι βέβαια αλλιώς εξυπηρετείσαι αν μιλήσεις ολλανδικά και αλλιώς αν το παιξεις τουρίστας.

Όσον αφορά τα μέσα μαζικής μεταφοράς, σχεδόν παντού υπάρχουν οθόνες στις οποίες αναγράφονται και η διαδρομή αλλά και οι επόμενες στάσεις. Από τις οθόνες των τρένων μάλιστα, μπορεί κανείς να πληροφορηθεί και για σχετικές ανταποκρίσεις, οπότε πολλές φορές δε χρειάζεται καν να αγχώνεσαι να βρεις κάποιον να ρωτήσεις. Βεβαια, αρκετές φορές συμβαίνουν και απρόοπτα, για τα οποία δεν υπάρχει μετάφραση στα αγγλικά. Όταν για παράδειγμα ένα τρένο σπάει στα δύο, χωρίζεται σε ένα σημείο και πηγαίνει το μισό σε μία και το άλλο μισό σε άλλη κατεύθυνση, η ανακοίνωση, αν γίνει, θα γίνει μόνο στα ολλανδικά. Επίσης, οι έκτακτες ανακοινώσεις, όταν συμβαίνει ένα ατύχημα και έχουν μπλοκαριστεί οι γραμμές των τρένων, γίνονται μόνο στα ολλανδικά.

Δημόσιες Υπηρεσίες: Στις δημόσιες υπηρεσίες, από το δημαρχείο μέχρι και την εφορία πάντα υπάρχει ένα αρμόδιο τμήμα το οποίο είναι εξουσιοδοτημένο να εξυπηρετεί και στα αγγλικά. Παρά το γεγονός όμως ότι κάτι τέτοιο είναι εφικτό, είναι γεγονός πως η συνεννόηση είναι πολύ πιο εύκολη όταν γίνεται στα ολλανδικά. Σε μερικές περιπτώσεις όπως η εφορία, δεν δίνονται πληροφορίες στα αγγλικά μέσω τηλεφώνου, μόνο δια ζώσης. Και γενικότερα με τα ολλανδικά ως όπλο καταλαβαίνεις καλύτερα την ολλανδική γραφειοκρατία και το πως λειτουργεί εδώ το σύστημα, αποφεύγοντας παράλληλα τις κακοτοπιές, τις παραλείψεις, τα πρόστιμα και τις κακές συνεννοήσεις.

Όταν τηλεφωνείς σε υπηρεσίες ή στην τράπεζα, συχνά πρέπει πρώτα να πεις στον τηλεφωνήτη μονολεκτικά το λόγο για τον οποίο έχεις καλέσει ή να πατήσεις κάποιον αριθμό προκειμένου να συνδεθείς με τον αρμόδιο υπάλληλο. Σε αυτές τις περιπτώσεις όλα τα ηχογραφημένα μηνύματα είναι στα ολλανδικά και πολλές φορές η βοήθεια από κάποιον που μιλάει τη γλώσσα αποδεικνύεται απαραίτητη.

Συμπέρασμα: Τα ολλανδικά είναι ιδιαίτερα χρήσιμα και σε αρκετές περιπτώσεις απαραίτητα στην εύρεση εργασίας. Όμως, είναι πρακτικά εφικτό να ζήσεις στην Ολλανδία χωρίς να μιλάς τη γλώσσα. Το θέμα είναι τι ποιότητα ζωής θα έχεις, τι συναναστροφές θα αναπτύξεις, τι κύκλο και ποιο δίκτυο θα καταφέρεις να χτίσεις μόνο με τα αγγλικά και πως τελικά θα ενσωματωθείς ομαλά στην ολλανδική κονωνία. Αν επιλέξεις να συναναστρέφεσαι μόνο με τους ομοεθνείς σου ή με τους ιντερνασιοναλς, τότε ο κύκλος περιορίζεται αισθητά και τα αγγλικά ή η μητρική σου γλώσσα μοιάζουν αρκετά.

Παρόλαυτα, όταν έρχεσαι εδώ είτε για δουλειά, είτε για σπουδές, καλό είναι να είσαι σε θέση να καταλαβαίνεις κάποια βασικά και πολύ χρήσιμα πράγματα στα ολλανδικά, έστω και αν δεν μπορείς ακόμα να μιλήσεις. Έτσι η ζωή στο νέο τόπο θα γίνει πιο εύκολη και πιο ευχάριστη! Και φυσικά, έτσι θα εντάξεις και ένα ακόμη προσών στο βιογραφικό σου, το οποίο σίγουρα θα αυξήσει τις πιθανότητες εύρεσης εργασίας.

Το ερώτημα που μένει να κάνεις στο εαυτό σου είναι τι είδους πολίτης θέλεις να είσαι. Αν θέλεις να είσαι ένας ενεργός πολίτης, να συμμετέχεις στα κοινά της Ολλανδίας, να ψηφίζεις στις δημοτικές εκλογές, να διαβάζεις εφημερίδες, να καταλαβαίνεις τα αστεία των ντόπιων και τα πειράγματα τους, να καταλαβαίνεις όλες τις τοπικές προφορές και να νιώθεις ότι ανήκεις κι εσύ εδώ όπου ζεις και πληρώνεις φόρους, να αισθανθείς ότι έχεις κι εσύ τη δική σου θέση στον ολλανδικό ήλιο, τότε μπορείς να επιλέξεις το δύσκολο δρόμο, να ξεκινήσεις να μάθεις όσα ολλανδικά καταφέρεις και να κάνεις κάτι χρήσιμο για τον εαυτό σου που σίγουρα δεν θα πάει χαμένο. Αν πάλι νιώθεις πολίτης του κόσμου, αν αισθάνεσαι ανένταχτος και είσαι με μια βαλίτσα στο χέρι, αν τα ολλανδικά σου μοιάζουν αχρείαστα μιας και έχεις βάλει πλώρη για αλλού μετά από εδώ, αν νιώθεις καλά και άνετα στον μικρόκοσμο των Ελλήνων και λοιπών μη-Ολλανδων έξπατ και ζεις σε μια μεγάλη πόλη όπως το Άμστερνταμ, αν σου φαίνεται δύσκολη γλώσσα και αποφάσισες να επικεντρωθείς στα αγγλικά σου, ή αν δεν έχεις όρεξη ή χρονο να διαβάζεις και να κάνεις μαθήματα, η επιλογή είναι και πάλι δική σου.

Μην ξεχνάς μόνο ότι ζώντας εδώ, έχεις μια μοναδική ευκαιρία να κάνεις εξάσκηση και να μάθεις μερικά ολλανδικά μόνο και μονο ανοίγοντας την τηλεόραση σου, βγαίνοντας έξω για ψώνια ή εξερευνώντας την χώρα ή την πόλη όπου μένεις. Κάποιες βασικές γνώσεις μπορείς να τις πάρεις και απο εφαρμογές στο κινητό ή στο ίντερνετ, από βιβλία ή από τμήματα στο διαδίκτυο. Αλλά έχε στο νου σου ότι η ολλανδική είναι μια προφορική γλώσσα που μαθαίνεται καλύτερα μέσα από την καθημερινή χρήση της και λιγότερο μέσα από βιβλία, γραμματικές και κανόνες.
Νίκος Κουλούσιος