Todos juntos? (In Greek)

Η χούντα είναι μία λέξη, μια ιστορία που θα μας συντροφεύει εις το διηνεκές μου φαίνεται. Θα ακολουθεί την ελληνική κοινωνία ως η πιο ζοφερή σκιά της, όπου κι αν πηγαίνει, ότι κι αν κάνει. Στα τηλεοπτικά ειδικά, αυτο είναι τόσο πρόδηλο όσο ποτέ. Χούντα αποκαλεί η αντιπολίτευση την ΕΡΤ… Χούντα αποκαλούν και οι άλλοι το καθεστώς των ιδιωτικών καναλιών. Κι ας υπάρχει πλήρης πολυφωνία, εως και κακοφωνία με τόσες πολλές φωνές που ακούγονται. Μετά το «ρατσιστής», το «χουντικός» είναι η πιο δημοφιλής μομφή. Την έχουμε εύκολη. Όταν δεν συμφωνούμε με κάτι, όταν μας φαίνεται αυταρχικό, μονόχνωτο, παλιακό, αντιδημοκρατικό το αποκαλούμε χούντα. Η λέξη αυτη καθεαυτη προέρχεται, αν δεν κανω λάθος, απο την ισπανική λέξη χούντος, που σημαίνει μαζί. Δε συμφωνεί σε τίποτα με την πραγματική της έννοια, η έννοια που έχει περάσει στην ελληνική μετάφραση και χρήση της. Η χούντα θα μπορούσε και να σημαίνει όλη η κοινωνία μαζί, όλοι μαζί. Εμείς επιλέξαμε το χώρια. Από το λαός και εξουσία μαζί, κάποιοι χωρίστηκαν σε μια μικρότερη ομάδα ολίγων, και αποφάσισαν ότι αυτοί οι λίγοι και μόνο αυτοί, μαζί, θα διαφεντέψουν μια ολόκληρη κοινωνία.

Χούντα ό ένας, χούντα ο άλλος – πως θα κάτσουμε στο τέλος να τα βρούμε αν αποκαλούμε ο ένας τον άλλο χουντικό; Μήπως το χουμε ξεφτιλίσει το θέμα λιγάκι; Αυτοί που έχουν περάσει κανονική χούντα και θυμούνται πως ήτανε, μήπως πρέπει να βάλουν μερικά πράγματα στη θέση τους; Oι λέξεις έχουν ένα ειδικό βάρος, ιδίως οι βαριές όπως η χούντα, ένα τέτοιο ειδικό βαρός που πολλαπλασιάζεται με τη συχνή και αλόγιστη χρήση τους και έρχεται και μας κάθεται στο σβέρκο. Άσε που με τόση χούντα που ακούμε, θα έπρεπε να χουμε γίνει όλοι χουντικοί,,, δια της οσμώσεως και μόνο. Κυκλοφορεί στον αέρα καθημερινά και σε λίγο θα μας γίνει δεύτερη συνείδηση. Με το πες πες πες, αντί να τη σιχαθούμε, θα τη συμπαθήσουμε ίσως, ή τουλάχιστον θα μάθουμε να την ανεχόμαστε, όπως ανεχόμαστε τα τελευταία χρόνια ένα ναζιστικό κόμμα στη βουλή και πολλά άλλα… χουντικα. Ώπα νάτη και πάλι, εκεί που πας να την ξορκήσεις, ξεπετιέται και σου αμφισβητεί και την αμφισβήτηση της. Ατιμη λέξη, άτιμη βρισιά. Είναι σαν την κατάρα που είναι γαιδάρα και γυρνάει στον αφέντη της.

Παρακολουθώντας την αντίδραση της κυβέρνησης στην απόφαση του ΣτΕ, πολλοί έφεραν και πάλι τη λέξη χούντα στο μυαλό και το στόμα τους – γιατί πως αλλιώς να σχολιάσεις μια κυβερνητική εκπρόσωπο που είναι αγχωμένη, ιδρωμένη, κακοντυμένη, χλωμή, ηττημένη, ανέμπειρη, ανέκφραστη, στεγνή, μουντρούχα, απαράδεκτη, κακοφωτισμένη, νευρική, άχρωμη, άγευστη και πικρόχολη μαζί, και βάλτε και ότι άλλο σας καθίσει ωραίο. Τόσα επίθετα, τόσοι χαρακτηρισμοί, τόσο μελάνι και ψηφιακό υλικό μπορεί να χυθεί για να περιγράψεις την αντίδραση της υπουργού, αλλά όχι, εμείς θα βάλουμε τη λέξη χούντα, χουντάρα, πρώτη και καλύτερη, έτσι για να γεμίσει το στομα μας και να ανακουφιστούμε από το μπούκωμα, να χορτάσουμε.

Και ας πούμε ότι της αξίζει της κυβέρνησης η λέξη χούντα. Και ας πούμε ότι της αξίζει και της ΕΡΤ η λέξη χούντα. Τι καταλάβαμε που το είπαμε; Άλλαξε κάτι; Πέφτει η χούντα με επίθετα και χαρακτηρισμούς; Κι αν πέσει αυτή η χούντα, δεν θα έρθει μια επόμενη, πιο βαρβάτη, χωρίς έστω τα προσχήματα που κρατούν αυτοί εδώ; Μήπως με το να κοιτάμε αυτή τη χούντα, τη χουντίτσα της ΕΡΤ ή της κυβέρνησης, χάνουμε την άλλη, τη μεγάλη, την αδιαμφησβήτητη, την διαπλεκόμενη και ες αει κυβερνώσα χούντακλα του συστήματος και της ολιγαρχίας που ζει και βασιλεύει σε κάθε χώρα, ανεξαρτήτως πρώτου, δευτερου ή τρίτου κόσμου; Μήπως χάνουμε τη χουντάκλα αυτών που κάνουν τρελές μπίζνες με κάθε κυβέρνηση, που έχουν μετόχους σε όλα τα κόμματα, που ποντάρουν σε κάθε ταμπλό, και προβάλλουν τη δική τους αλήθεια σε όλα τα κανάλια, βρέξει χιονίσει; Γιατί αν η κάθε κυβέρνηση που ασκεί εξουσια εξισώνεται με τη χούντα, τότε οι πολιτικοί απαξιώνονται, η πολιτική απαξιώνεται, και δεν μας απομένει τίποτα άλλο μετά από το να δώσουμε τη διακυβέρνηση σε αυτούς που πραγματικά κυβερνούν χωρίς καν να εκλέγονται. Στην τρόικα ας πούμε. Ή στον Αλαφούζο, τον Μαρινάκη, τον Καλογρίτσα που είναι και της μόδας.

Η ΕΡΤ λειτουργεί γιανα στηρίζει την εθνική προσπάθεια. Η εθνική προσπάθεια εκφράζεται κυρίως από την κυβέρνηση, και το κοινοβούλιο φυσικά. Τώρα γιατί η εθνική προσπάθεια βαφτίζεται κυβερνητική προπαγάνδα, δεν το γνωρίζω, ας μας το πούνε οι «Νονοί» της. Χωρίς να θέλω να κάνω συγκρίσεις, και στην Ολλανδία αλλά και στην Αγγλία, η δημόσια τηλεόραση στηρίζει την εθνική προσπάθεια. Με πολυφωνία ναι, σαφώς, αλλά χρωματίζουν κι αυτοί τις ειδήσεις τους με βάση το κοινό συμφέρον και την εθνική πρόσπάθεια . Δεν το κάνουν ίσως τόσο απροκάλυπτα όσο εμείς, αλλά γίνεται. Σπάνια θα βγουν λάβροι κόντρα στην όποια κυβέρνηση τυχαίνει να είναι στο τιμόνι της χώρας.

Δεν είναι δουλειά της ΕΡΤ να βγαίνει με υστερίες, να ανακαλύπτει ξαφνικά ότι υπάρχουν χιλιάδες άστεγοι, απλήρωτοι, φτωχοί, αδύναμοι, αναξιοπαθούντες, συνταξιούχοι, αγρότες και να χύνει κροκοδείλια δάκρυα ντυμένη στα Van Cleef. Αυτό το κάνουν καλά τα ιδιωτικά κανάλια, και θα συνεχίζουν να το κάνουν καλά, γιατί από αυτό ζουν. Δεν είναι δουλειά των δημοσιογράφων της ΕΡΤ να μιλούν για πραξικόπημα ενόψει εκλογών αν βγει το ένα ή το άλλο κόμμα. Αυτό το κάνει ο ΣΚΑΙ μια χαρά. Δεν είναι δουλειά της ΕΡΤ να κόβει και να ράβει εικόνες από άλλες χώρες για να δραματικοποιήσει ακόμα περισσότερο μια ήδη τραγική κατάσταση. Αυτό το έκανε το Μέγκα. Δεν είναι δουλεια της ΕΡΤ να χλευάζει πολιτικές απόψεις και πολιτικούς, να δολοφονεί χαρακτήρες, να εκτελεί συμβόλαια υπερπροβολής ή τηλεοπτικής εξαφάνισης. Αυτή, ξαναλέω, είναι δουλειά των ιδιωτικών καναλιών και την κάνουν πολυ καλά, γιατί πληρώνονται γι’ αυτό αδρά.

Δουλειά της ΕΡΤ ειναι να καλεί όλα τα κόμματα, να δίνει ίσο βήμα σε όλες τις απόψεις, να μεταδίδει και την αντίθετη άποψη, την άποψη που δεν βρίσκει χώρο να εκφραστεί σε κανένα ιδιωτικό κανάλι, να στηρίζει την πολυφωνία, να φροντίζει για την ποιότητα του τηλεοπτικού προγράμματος πέρα από διαφημίσεις και εμπορικότητα, νε προωθεί την κουλτούρα, τον πολιτισμό, τη γλώσσα και την ιστορία –  και αν χρωματίζουν τις ειδήσεις οι συντακτες ή οι παρουσιαστές, αυτό είναι μέσα στο παιχνίδι. Συμβαίνει και στις καλύτερες οικογένειες. Η δημόσια τηλεόραση είναι σύμμαχος της εκάστοτε κυβέρνησης, αυτό είναι το μόνο σίγουρο. Μπορεί να μην το βρείτε σε κανένα καταστατικό χάρτη, σε κανένα κανόνα ή σε καμία αρχή λειτουργίας, είναι όμως η πεπατημένη, αυτό που είθισται. Και φυσικά η δημόσια τηλεόραση μπορεί να έχει και γνώμη. Αρκεί να βγαίνει και να τη λέει δημόσια, και να την υποστηρίζει, όπως γίνεται με τους περισσότερους δημοσιογράφους στο εξωτερικό. Πως μπορώ να ξεχάσω τον Jeremy Paxman του BBC;

Ας ξεχάσουμε το παραμύθι της αντικειμενικότητας, αφού ούτως ή άλλως το θυμόμαστε μόνο όταν μας βολεύει. Εδώ έφτασε ο Άδωνης να μιλάει για χούντα… Η αντικειμενικότητα πάει, πέθανε, μας τελείωσε, δεν υπάρχει πιά, για να μην σου πω δεν υπήρχε και ποτέ. Τώρα ζούμε ευτυχώς στην εποχή της άποψης, της γνώμης, της θέσης και τοποθέτησης, των ανοιχτών χαρτιών. Η άποψη μας περνά, θέλοντας και μη, μέσα στο κάθε τι που λέμε και κάνουμε. Την άποψη τους λένε και οι πηχυαίοι τίτλοι των εφημερίδων, την άποψη τους λένε και τα δακρύβρεχτα ρεπορτάζ των ειδήσεων των οχτώ, την άποψη της για το κοινό καλό και την εθνική προσπάθεια λέει και η ΕΡΤ. Κανείς δεν μπορεί να είναι αντικειμενικός, γιατί δεν θα ήταν αληθινός. Το υποκειμενικό είναι αυτό που έχει αξία, αυτό που σε κάνει να ξεχωρίζεις. Αν θέλαμε αντικειμενικές ειδήσεις και σχόλια, τότε θα πέρναμε ρομπότ που θα διάβαζαν τις ανακοινώσεις του Ερυθρού Σταυρού – που κι αυτές υποκειμενικές είναι στο τέλος τέλος. Όταν ενέχεται το ανθρώπινο στοιχείο, η αντικειμενικότητα πάει περίπατο. Ας συμβιβαστούμε λοιπόν με την αλήθεια, κι ας είναι και υποκειμενική.

Όσο για τη λέξη χούντα, από όπου ξεκίνησε αυτό το σχόλιο, θα έλεγα να την αντικαταστήσουμε στο λεξιλόγιο μας με άλλες παρεμφερείς και λιγότερο… βαριές και συναισθηματικά φορτισμένες λέξεις. Όπως ελίτ, άρχουσα τάξη, τραπεζίτες, κονκλάβιο, συνδεσμος βιομηχάνων, εξουσία, κράτος…. (δικό σας, βάλτε ότι άλλο σας βολεύει, υποκειμενικά μιλώντας!)